Tłumaczenie wierne czy piękne?
Francuski pisarz epoki oświecenia Voltaire, znany jest z takiej oto sentencji: „Tłumaczenia są jak kobiety – albo piękne, albo wierne.”
Mógł przecież powiedzieć, że często jest jak mężczyzna, albo nie do końca zrozumiałe, albo właściwie mało praktyczne. Tym żartem można zilustrować różnice specyfiki realizacji tłumaczeń literackich i tłumaczeń technicznych.
Style pracy tłumacza
Mamy specjalizację techniczną i literacką, które są dwoma przeciwstawnymi stylami pracy. Mogłoby się wydawać, że tłumacz wybiera między jedną, a drugą strategią tłumaczenia w zależności od rodzaju tekstu.
W tłumaczeniu tekstu literackiego czerpiemy z bogactwa języka, pracujemy kreatywnie. Nasze tłumaczenie będzie wypełniać różnorodne funkcje. Tu jest sztuka i rozrywka, publicystyka, marketing. Tu jakość tłumaczenia literackiego ma wpływ na wydźwięk estetyczny i percepcję odbiorców.
Natomiast, tłumaczenia techniczne, czy. np. tłumaczenie sprawozdania z działalności zarządu będzie miało inne kluczowe zadanie. Ono ma wiernie odzwierciedlać informacje i dane. Jakość tłumaczenia technicznego wydaje się wynikać z jego wierności faktograficznej. W przypadku tłumaczenia technicznego, lekkie pióro i bogaty styl pisarski schodzą na dalszy plan. Nie ma tutaj miejsca na twórczą interpretację. Konieczne jest ścisłe trzymanie się oryginału.
Rozpiętość językowa tłumaczeń
Rozpiętość pomiędzy tym, co w języku podlega ocenie estetycznej, a tym co istotne ze względu na fakty tworzy niezwykle złożony gradient. Ciężko zaprzeczać estetycznym wymiarom rysunków technicznych, magii nienagannie odrysowanych tabel. Style, standardy, staranność. To decyduje o estetyce tłumaczenia technicznego. Nie sposób też odmówić prawa do struktury utworom pięknym. Praca związana z edycją tekstu: interpunkcja, stylistyka, spójność. Do tego dochodzą czcionki i formatowanie struktury tekstu. Tu jest sporo naukowej ścisłości.
Dlatego spojrzenie w aspekcie tłumaczenie piękne czy wierne to jedno z wielu spojrzeń na próbę zdefiniowania pytania: Co to znaczy profesjonalne tłumaczenie? Na pewno kryteria mogą być złożone i zróżnicowane. Dużo zależy od tego, jakie to tłumaczenie. Czego ono dotyczy i komu będzie potrzebne.
